Mulczowanie jest nowoczesnym i ekologicznym sposobem pielęgnacji trawnika, a także praktycznym sposobem utylizacji ogromnej masy bioproduktu będącej efektem koszenia. Każdy właściciel ogródka z trawnikiem, nawet małym, wcześniej czy później zmierzy się z zagadnieniem utylizacji pokosu, który szacunkowo stanowi 2/3 odpadów ogrodowych. Ściętą darń – pod warunkiem, że jest dobrze wysuszona - można wykorzystać do ściółkowania rabat kwiatowych, można ją odkładać na kompostownik lub przekazywać służbom komunalnym. Bardzo praktycznym rozwiązaniem problemu zagospodarowania nadmiaru pokosu jest mulczowanie.
Mulczowanie polega na skoszeniu, rozdrobnieniu roślin i pokryciu powierzchni trawnika cienką, równomierną warstwą pokosu. Pozostawiony pokos ulega procesowi rozkładu i staje się naturalnym nawozem odżywczym dla trawnika. Jednak, by mulczowanie było korzystne dla trawy, musi być wykonywane zgodnie ze sztuką. Nieprawidłowo wykonywane mulczowanie może nieść zagrożenia w postaci filcu na trawniku, który hamuje wzrost darni i sprzyja rozwojowi różnych chorób. Przede wszystkim należy obserwować trawnik i jeżeli jego kondycja osłabia się, trzeba wprowadzić naprzemiennie koszenie ze zbiorem pokosu. W przypadku, gdy chcemy mieć równą zieloną darń, trzeba zaprzestać mulczowania na jakiś czas, a nawet wykonać dodatkowy zabieg wertykulacji. Często jednak przy dużych powierzchniach zadarnionego ogrodu celowe jest postawienie na pielęgnację ekstensywną ze względów ekonomicznych i ekologicznych. Zawsze jednak wskazane jest przestrzeganie kilku zasad, dzięki którym nie zaszkodzimy trawie i ekologicznie wykorzystamy pokos.
Tajniki prawidłowego mulczowania - 7 podstawowych zasad
- Trawa rosnąca na glebie wilgotnej nie powinna być zbyt często mulczowana. Mulczowanie jest wskazane w przypadku gleb piaszczystych i jałowych, gdyż dzięki temu gleba poprawia swoje właściwości.
- Mulczowany trawnik nie powinien być za często nawożony – to rozkładający się pokos będzie odżywiać rośliny.
- Trawnik powinien być regularnie koszony przed mulczowaniem, by na trawie pozostały tylko ścięte młode źdźbła, które szybciej przekształcają się w nawóz. Stare źdźbła i kwiatostany mogą utworzyć na trawie szkodliwy filc. Dlatego też koszenie warto powierzyć robotowi koszącemu, np. Honda Miimo, który systematycznie kosząc, stale utrzymuje trawę na tej samej wysokości, a milimetrowe ścinki pokosu bardzo szybko przekształcają się w nawóz. Prawidłowy efekt mulczowania zapewniają również nowoczesne kosiarki, np. Honda HRX 476 i HRX 537 czy HRG 466 SKEP, wyposażone w wielostopniową regulację wysokości koszenia, podwójne noże Microcut® System oraz system mielenia zmiennego Versamow®. W funkcję selektywnego mulczowania jest wyposażona także kosiarka akumulatorowa Honda IZYON HRG 466 XB.
- Trawa musi być sucha. Mokra darń utrudni równomierne rozłożenie pokosu i zacznie gnić.
- Pokos musi być bardzo dokładnie rozdrobniony, ponieważ tylko wtedy szybko zamieni się w nawóz. Z tego powodu warto zwrócić uwagę na kosiarki wyposażone w innowacyjny system podwójnych noży Microcut® System, które dokładniej rozdrabniają pokos od kosiarek z pojedynczym nożem.
- Warstwa pokosu pozostawiona na trawniku musi być cienka i równomiernie rozrzucona.
- Mulczowany trawnik należy obserwować i jeśli jego kondycja osłabia się, trzeba zastosować koszenie ze zbiorem pokosu do kosza naprzemiennie z mulczowaniem.
Zawsze należy pamiętać o kontroli ostrości noży, ponieważ tępe ostrza kaleczą rośliny, a końcówki poszarpanych źdźbeł obumierają i są bardzo podatne na choroby grzybicze. Proces rekonwalescencji poszarpanej darni może być długi.
Korzyści wynikające z mulczowania
Naturalne nawożenie trawnika.
Mulczowanie to ekologiczne nawożenie trawnika. Szacuje się, że pokos ze zdrowej trawy może zaspokoić do 25% potrzeb nawozowych trawnika. Pokos pozostawiony na powierzchni trawnika jest przekształcany przez mikroorganizmy w naturalny nawóz, dzięki któremu można optymalnie ograniczyć stosowanie kupowanych nawozów sztucznych. Pokos jako naturalny nawóz nie szkodzi środowisku i jest bezpieczny dla dzieci bawiących się w ogrodzie, dla domowych czworonogów często biegających z nosem w trawie, dla owadów, w tym dla pszczół zapylających drzewa i krzewy owocowe i jedynych na świecie producentów naturalnego miodu. Ale by pokos naprawdę spełniał rolę nawozu, musi być suchy - mokra trawa ma tendencje do tworzenia zbitych kęp, które szybko gniją na powierzchni, a także utrudniają czyszczenie kosiarki po koszeniu.
Pokos musi być także bardzo dokładnie rozdrobniony i równomiernie rozłożony na powierzchni trawnika, ponieważ tylko wtedy ulegnie szybkiemu rozkładowi. Dlatego wyzwaniem technicznym jest taka konstrukcja maszyny do koszenia, która spełni warunki prawidłowego i bezpiecznego zarazem dla roślin mulczowania. Jednym z innowacyjnych rozwiązań zastosowanych w kosiarkach Honda jest system podwójnych noży MicroCut®, np. w uniwersalnej kosiarce HRG 466 SKEP i kosiarkach SUPER KOMFORT HRX. To rozwiązanie, w którym nóż górny wykonuje cięcie podstawowe, a dolny – cięcie wykańczające, zapewnia bardzo precyzyjne rozdrobnienie roślin. Taki pokos, pozostawiony na trawie szybko przekształca się w nawóz, a zbierany do kosza – efektywnie go wypełnia ograniczając częstotliwość opróżniania kosza. Jednocześnie system podwójnych noży wraz ze specjalnym kształtem obudowy kosiarki i odpowiednimi kanałami wentylacyjnymi zapewnia z jednej strony równomierne rozłożenie pokosu w formie cienkiej warstwy, a w przypadku zbierania pokosu do kosza polepsza efektywność zbioru ściętej trawy.
Stale mulczującym urządzeniem koszącym jest Honda Miimo – robot koszący wyposażony w tarczę tnącą precyzyjnie ustawianą na wybranej wysokości w zakresie 20 – 60 mm dla Miimo 310/520 i Miimo 3000 oraz w zakresie 30 – 50 mm dla mniejszych modeli przeznaczonych do koszenia przydomowych trawników Miimo 40/40 Live oraz Miimo 70 Live. Filozofia koszenia robota polega właśnie na mulczowaniu oraz na utrzymywaniu trawy zawsze na tej samej wysokości. Wówczas, bardzo dokładnie rozdrobniony pokos pozostaje na powierzchni trawy w formie cienkiej, równomiernej warstwy, która szybko przekształca się w naturalny nawóz. Wybór Honda Miimo zależy przede wszystkim od powierzchni trawnika, ale warto też wziąć pod uwagę dodatkowe udogodnienia typu SMART, które oferuje największy Honda Miimo 3000 (pow. koszenia do 4 000 m2) zarządzany za pomocą smartfona w technologii Bluetooth oraz najnowsze mini roboty Honda Miimo 40 LIVE (pow. koszenia do 400 m2) i Honda Miimo 70 LIVE (pow. koszenia do 700 m2), które komunikują za pomocą sieci GSM i dodatkowo współpracują z aplikacją Alexa (komunikacja werbalna) działającą m. in. na urządzeniach Echo Amazon zarządzającą systemami tzw. inteligentnych domów.
W przypadku dużych trawników o powierzchni ponad 1 500m2 sprawne mulczowanie zapewniają kosiarki traktorowe Honda jak HF 2417 HME/HTE (szer. koszenia 102 cm) i HF 2625 HME/HTE (szer. koszenia 122 cm) wyposażone w uproszczony system mielenia włączany/wyłączany zależnie od potrzeb i warunków, wspierany przez system synchronizacji podwójnych noży, który zwiększa wydajność koszenia.
Utrzymywanie wilgoci
Cienka warstwa pokosu przykrywająca trawę zmniejsza parowanie wody z roślin i z gleby. Dlatego regularne mulczowanie jest szczególnie zalecane na trawnikach na podłożu piaszczystym i jałowym, gdyż mulczowanie poprawią strukturę tej gleby. Natomiast na glebie wilgotnej, mulczowanie nie powinno być wykonywane za często i najlepiej jest uważnie obserwować trawę oraz stosować mulczowanie naprzemiennie ze zbiorem pokosu do kosza.
Zapobieganie erozji gleby
Gleba zachowująca prawidłową wilgotność i przykryta zdrową, gęstą darnią opiera się skutkom działania wiatru i dużej ilości wody.
Ograniczanie rozwoju chwastów
Mulczowany pokos przekształcający się w nawóz naturalny napoprawia kondycję trawy, a wykonywany siłą rzeczy w podczas koszenia, spowalnia rozwój chwastów. Dlatego chwasty rzadko pojawiają się na zdrowym i wypielęgnowanym trawniku.
Ograniczenie produkcji odpadów ogrodniczych
Mulczowanie jest naturalnym i łatwym sposobem zmniejszenia odpadów ogrodniczych, które powstają między innymi z wyniku koszenia. Szacuje się, że pokos stanowi aż 2/3 bioodpadów w ogrodzie i nie każdy kompostownik jest w stanie przyjąć takie ilości bioproduktu. Wskutek mulczowania część pokosu pozostaje na trawie, a ewentualny nadmiar pokosu zebrany do kosza, następnie dobrze wysuszony, może być efektywnie wykorzystany w ogrodzie do ściółkowania rabat kwiatowych lub drzew i krzewów. Właśnie taki wybór pomiędzy mulczowaniem a zbieraniem pokosu do kosza, zależnie od panujących warunków i potrzeb, zapewniają kosiarki SUPER KOMFORT HRX i np. HRG 466 SKEP posiadające system mielenia zmiennego (mulczowania) Versamow®, który za pomocą jednej dźwigni Clip Director umożliwia ustalenie ilości pokosu trafiającego do kosza oraz ilości dokładnie zmielonej trawy pozostawionej na powierzchni trawnika. Na trawnikach regularnie koszonych z trawą o wysokości ok. 4 cm należy ustawić dźwignię w położeniu „100% mulczowania”. W przypadku wyższej trawy – warto ustawić mulczowania częściowe, natomiast na mocno wyrośniętej, dawno niekoszonej trawie – należy zebrać cały pokos do kosza. Wysoką trawę najpierw należy stopniowo skosić do wysokości 4-5 cm, a następnie mulczować. W tego typu przypadkach bardzo pomocną jest regulacja wysokości koszenia, w której różne formy wyposażone są wszystkie kosiarki Honda. System mielenia przydaje się także jesienią, gdyż umożliwia szybkie zbieranie liści z trawników oraz ich mielenie, dzięki czemu dużo łatwiej jest zagospodarować i zutylizować powstałą biomasę na terenie ogrodu.
Więcej wolnego czasu!
Mulczowanie za pomocą nowoczesnej kosiarki typu Honda HRX czy HRG 466 SKEP wnosi również wymierne korzyści dla opiekuna trawnika, ponieważ usprawnia cały proces koszenia, który zabiera mniej czasu.
Najwięcej wolnego czasu zapewnia inteligentny i cichy robot koszący Honda Miimo, który całkowicie przejmuje opiekę nad trawnikiem: sam go kosi sumiennie i systematycznie, dzięki czemu trawnik rośnie, ale zawsze ma tę samą wysokość. Honda Miimo zawsze mulczuje i jest przystosowany do koszenia w pogodę i niepogodę, i w deszczowe lato. Na tym właśnie polega tajemnica angielskich trawników – koszonych i mulczowanych, podlewanych przez lata.